('ਰਾਹੁਲ ਰਾਜੇਸ਼' ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ...ਲਿੱਪੀ–ਅੰਤਰ : ਮਹਿੰਦਰ ਬੇਦੀ, ਜੈਤੋ) ਲਿਬਨਾਨੀ ਕਵਿਤਾ : ਸ਼ੁਰੂ ਮੇਂ ਯਹ ਥਾ ਚੌਂਕਾਨੇ ਵਾਲਾ ਥਾ :
ਜਿਤਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਸੇ ਮੈਂ ਬਨਾ ਸਕਤਾ ਥਾ ਤਾਬੂਤ
ਉਸਸੇ ਕਹੀਂ ਅਧਿਕ ਤੇਜ਼ੀ ਸੇ ਬਾੜ ਕੀ ਮਾਨਿੰਦ
ਬੜਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਥੀ ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੀ ਮਾਂਗ
ਰਾਤ–ਰਾਤ ਭਰ ਮੈਂ ਕਰਤਾ ਕਾਮ
ਆਸਮਾਨ ਮੇਂ ਮੰਡਰਾਤੇ ਵਿਮਾਨੋਂ ਕੀ ਆਵਾਜ਼ੇਂ,
ਹੱਡੀਓਂ ਤਕ ਥਰਰਾ ਦੇਨੇ ਵਾਲੀ ਗੜਗੜਾਹਟੇਂ,
ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਖ਼ੌਫ਼ ਔਰ ਉਨ ਲੋਗੋਂ ਕੀ ਰੋਨੇ ਕੀ
ਆਵਾਜ਼ੋਂ ਕੋ ਨਜ਼ਰ–ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਤਾ,
ਜੋ ਆਏ ਥੇ ਮੁਝ ਸੇ ਮੇਰੀ ਸੇਵਾਏਂ ਲੇਨੇ
ਮੈਂਨੇ ਆਪਣੀ ਨਿਗਾਹੇਂ ਜਮਾਏ ਰੱਖੀਂ
ਆਪਣੀ ਹਥੇਲੀਓਂ ਦੇ ਫਫਾਲੋਂ ਔਰ ਗਾਂਠੋਂ ਪਰ
ਹਾਥੋਂ ਮੇਂ ਥਾਮੇ ਆਰੇ ਪਰ
ਲਕੜੀ ਕੇ ਬੁਰਾਦੋਂ ਸੇ ਉਠਤੀ ਮੀਠੀ ਮੀਠੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਪਰ
ਯਹ ਸੋਚਕਰ ਕਿ ਕਹੀਂ ਮੇਰੀ ਥਕਾਨ
ਭਾਰੀ ਨਾ ਪੜ ਜਾਏ ਮੇਰੀ ਮਿਹਨਤ ਕੇ ਮਕਸਦ ਪਰ!
ਲਕੜੀਆਂ ਪੜਨੇ ਲਗੀਂ ਕਮ
ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੀ ਬੜਤੀ ਢੇਰੋਂ ਕੇ ਸੰਗ ਸੰਗ
ਮੈਂਨੇ ਭੇਜਾ ਅਪਣੇ ਬੜੇ ਬੇਟੇ ਕੋ ਲਾਨੇ ਕੋ ਔਰ ਲਕੜੀਆਂ
ਪਰ ਸਾਰੇ ਕੇ ਸਾਰੇ ਰਾਸਤੇ ਥੇ ਜਾਮ ਔਰ ਖ਼ਸਤਾਹਾਲ ਬਮਬਾਰੀਓਂ ਸੇ
ਬਾਵਜੂਦ ਇਸਕੇ ਅਗਰ ਜੋ ਪਾਰ ਹੋ ਰਹੀਂ ਕੁਛ ਟ੍ਰਕੇਂ
ਵੋ ਲਾ ਰਹੀ ਜੀਵਤੋਂ ਕੇ ਲਿਏ ਰਾਸ਼ਨ
ਨ ਕਿ ਮਰਿਤਕੋਂ ਕੇ ਲਿਏ ਲਕੜੀਓਂ ਕੇ ਫੱਟੇ
ਇਸਲਿਏ ਮੈਂਨੇ ਪਹਲੇ ਸੇ ਭੀ ਜ਼ਯਾਦਾ ਜਤਨ ਸੇ
ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਆ ਕਾਮ
ਕਮ ਸੇ ਕਮ ਲਕੜੀਆਂ ਖ਼ਰਚ ਕਰਤੇ
ਇਸਸੇ ਹੁਆ ਬਸ ਇਤਨਾ ਹੀ ਕਿ
ਬਨ ਪਾਈਂ ਤਮਾਮ ਤਾਬੂਤੇਂ ਬੱਚੋਂ ਕੇ ਆਕਾਰ ਕੀ
ਮੈਂਨੇ ਬਨਾਏ ਬਕਸੇ ਦਰੁਸਤ, ਠੋਂਕੀ ਕੀਲੇਂ ਉਨਮੇਂ ਮਜ਼ਬੂਤ
ਲਾਦਾ ਉਨਹੇਂ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਤੀ ਹੁਈ ਟ੍ਰਕੋਂ ਪਰ
ਮੈਂਨੇ ਕੀਆ ਅਪਨਾ ਕਾਮ ਬਾਖ਼ੂਬੀ
ਪਰ ਅਬ ਔਰ ਨਹੀਂ, ਅਬ ਔਰ ਨਹੀਂ...
ਜਬ ਉਨ ਲੋਗੋਂ ਨੇ ਕਹਾ ਮੁਝਸੇ
ਜਾਕਰ ਦੇਖ ਆਊਂ ਮੈਂ ਕਬ੍ਰਿਸਤਾਨ-
ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ ਖ਼ੁਦੀ ਇਕ ਲੰਮਬੀ ਖ਼ੌਫ਼ਨਾਕ ਖਾਈ
ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ੋਂ ਸੇ ਆਸਮਾਨ ਮੇਂ ਚੀਰੇ ਗਏ ਘਾਵੋਂ ਕੀ ਮਾਨਿੰਦ :
ਮੈਂਨੇ ਮੂੰਹ ਫੇਰ ਲਿਆ ਅਪਨਾ
ਔਰ ਫਿਰ ਭਿੜ ਗਯਾ ਅਪਨੇ ਕਾਮ ਮੇਂ
ਉਲਝਾਤੇ ਹੁਏ ਅਪਣੇ ਔਜ਼ਾਰੋਂ ਕੇ ਸਾਥ
ਔਰੋਂ ਕੋ ਕਰਨੇ ਦੋ ਮੁਰਦਾਘਰੋਂ ਸੇ ਮੁਰਦੋਂ ਕੋ ਬਾਹਰ ਲਾਨੇ
ਔਰ ਉਨਹੇਂ ਨਈ–ਨਈ ਬਨੀ ਤਾਬੂਤੋਂ ਮੇਂ ਰਖਨੇ ਕਾ ਕਾਮ
ਲਗਾਨੇ ਦੋ ਉਨਹੇਂ ਏਕ ਏਕ ਕਰਕੇ ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੇ ਢੱਕਨ
ਉਤਾਰਨੇ ਦੋ ਉਨਹੇਂ ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੋ ਕਬਰ ਮੇਂ ਏਕ–ਏਕ ਕਰ
ਜੈਸੇ ਡਾਮਿਨੀ ਖੇਲ ਮੇਂ ਧਾਰਾਸ਼ਾਹੀ ਡਾਮਿਨੋਂ ਕੀ ਨਿਸ਼ਪ੍ਰਾਣ ਪੰਕਿਤ
ਟੂਟੇ ਹੁਏ ਦਾਂਤੋਂ ਕੀ ਲੰਬੀ ਕਤਾਰ ਜੈਸੇ
ਜੋ ਪੜ ਪਾਏਂ, ਉਨਹੇਂ ਪੜਨੇ ਦੋ ਫ਼ਾਤਿਹਾ
ਇਨ ਸ਼ਕਤ–ਵਿਸ਼ਕਤ ਮਰਿਤਕੋਂ ਪਰ
ਅਗਰ ਮੁਝੇ ਬਣਾਨੀ ਹੈਂ ਔਰ ਭੀ ਤਾਬੂਤੇਂ
ਤੋ ਮੁਝੇ ਉਤਰ ਜਾਨੇ ਦੋ ਨੀਂਦ ਮੇਂ
ਯਹ ਸਬਕੁਛ ਜਾਨੇ ਬਗ਼ੈਰ...
ਪਰ ਇਸ ਧਾਰਾਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ਹਰ ਮੇਂ ਨੀਂਦ ਹੀ ਕੈਸੀ!
ਮੇਰੇ ਪੜੋਸਿਯੋਂ ਨੇ ਭਾਗਤੇ ਵਕਤ ਲਗਾਏ
ਸਫ਼ੇਦ ਝੰਡੇ ਅਪਨੀ ਕਾਰੋਂ ਪਰ
ਲੇਕਿਨ ਅਬ ਵੇ ਹੈਂ ਪੜੇ ਠੰਡੇ ਔਰ ਨਿਸ਼ਪ੍ਰਾਣ
ਮੇਰੀ ਬਨਾਈ ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੀ ਪ੍ਰਤੀਕਸ਼ਾ ਮੇਂ।
ਆਜ ਮੈਂ ਉਤਾਰ ਫੇਕੂੰਗਾ ਵੋ ਸਫ਼ੇਦ ਕਪੜਾ
ਜਿਸੇ ਮੈਂਨੇ ਟਾਂਗ ਰਖਾ ਥਾ ਅਪਨੀ ਖਿੜਕੀ ਪਰ
ਨਿਰਦਈ ਲੋਗੋਂ ਸੇ ਦਯਾ ਕੀ ਨਿਰਰਥਕ ਯਾਚਨਾ ਮੇਂ
ਬੇਹਤਰ ਹੋ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸੇ ਬਚਾਕਰ ਰਖ ਲੂੰ
ਅਪਨੇ ਕਫ਼ਨ ਕੇ ਲਿਏ।
ਏਕ ਦਿਨ ਇੰਸ਼ਾ–ਅੱਲਹਾ ਮੈਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦੂੰਗਾ ਤਾਬੂਤ ਬਨਾਨਾ
ਔਰ ਲੌਟ ਆਉਂਗਾ ਅਪਨੀ ਪਰਾਨੀ ਬੜਈਗੀਰੀ ਪਰ ਰੋਜ਼ੀ–ਰੋਟੀ ਕੇ ਲਿਏ
ਮੈਂ ਸ਼ਹਰ ਕੇ ਹਰ ਘਰ–ਪਰਿਵਾਰ ਕੇ ਲਿਏ ਬਨਾਊਂਗਾ ਦਰਵਾਜ਼ੇ :
ਸੁੰਦਰ, ਚਿਕਨੇ, ਠੋਸ ਔਰ ਮਜ਼ਬੂਤ
ਐਸੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਜੋ ਸੰਕਟ ਮੇਂ ਖੁੱਲ ਜਾਏਂ ਤੁਰੰਤ
ਔਰ ਮੁਸੀਬਤ ਮੇਂ ਫਸੇ ਆਦਮੀ ਕੋ ਬੁਲਾ ਲੇਂ ਤਤਕਾਲ
ਆਸ਼ਰਾ ਦੇਤੇ ਹੁਏ ਅੰਦਰ
ਮੈਂ ਇਨ ਦਰਵਾਜ਼ੋਂ ਮੇਂ ਲਗਾਊਂਗਾ ਓਕ, ਚੇਰੀ ਯਾ ਕੁਛ ਭੀ
ਬਸ ਚੀੜ ਕੋ ਛੋੜਕਾਰ...
ਫਿਲਵਕਤ ਮੈਂ ਅਪਨਾ ਕਾਮ ਕੀਏ ਜਾ ਰਹਾ ਹੂੰ-
ਆਓ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਮੈਂ ਤੈਯਾਰ ਕਰ ਦੂੰਗਾ
ਜੋ ਭੀ ਜੈਸੀ ਭੀ ਹੈ ਤੁਮਹਾਰੀ ਜ਼ਰੂਰਤ
ਬਤਾ ਦੋ ਮੁਝੇ ਬਸ ਆਕਾਰ–ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਜਨ ਔਰ ਲੰਬਾਈ
ਔਰ ਮੈਂ ਬਨਾ ਦੂੰਗਾ ਠੀਕ ਵੈਸੇ ਹੀ
੍ਰ ਪਰ ਮਤ ਬਤਾਓ ਮੁਝੇ ਹਰਕਿਜ਼ ਨਾਮ, ਪਤਾ ਉਮਰ ਵਗ਼ੈਰਾ...
ਮੇਰੇ ਸਪਨੇ ਵੈਸੇ ਹੀ ਹੋ ਗਏ ਹੈਂ ਚਿਥੜੇ–ਚਿਥੜੇ
ਮੁਝੇ ਮੇਰੀ ਨੀਂਦ ਸੇ ਮਤ ਜਗਾਓ ਹਕਾ–ਬਕਾ
ਹਤਾਸ਼ ਹੜਬੜਾ ਕਰ ਪੁਕਾਰਤੇ
ਫ਼ਾਤਿਮਾ, ਰਫ਼ੀਕ, ਸੋਹਾ ਔਰ ਡਾਲੀਆ ਕੋ
ਯਾ ਫਿਰ ਸਹਲਾਤੇ ਹੁਏ ਅਭੀ ਅਭੀ ਜਨਮੇ
ਅਭੀ ਅਭੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਬੱਚੇ ਕੇ ਮਾਸੂਮ ਚੇਹਰੇ ਕੋ
ਬਾਦ ਮੇਂ ਮੁਝੇ ਭੀ ਰੋਨਾ ਹੀ ਹੈ
ਪਰ ਅਗਰ ਅਭੀ ਮੁਝੇ ਇਨ ਤਮਾਮ ਬੇਘਰ ਹੁਏ ਮੁਰਦੋਂ ਕੋ
ਸੁਲਾਨਾ ਹੈ ਤਾਬੂਤੋਂ ਕੇ ਘਰ ਮੇਂ
ਤੋ ਖ਼ੁਦਾ ਕੇ ਲਿਏ ਮੇਰੇ ਇਨ ਦੁ-ਸੱਵਪਨੋਂ ਕੋ
ਕੋਈ ਨਾਮ ਨਾ ਦੋ
ਕੋਈ ਨਾਮ ਨਾ ਦੋ
ਇਨਹੇਂ ਬੇਨਾਮ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ਦੋ!
੦੦੦ ੦੦੦ ੦੦੦
